YES - Time And A Word 1970

Senfonik Progresif Rock

YES efsanesi 70’li yıllarda başladı, bunda hemfikiriz. Ancak YES grubu 70’li yılların öncesinde de vardı. YES 66 yılında, geçen yıl ölen bas gitarist Chris Squire ve 2014 yılında ölen gitarist Peter Banks tarafından kurulan bir beat müzik yapan grubunun devamıdır. Gruba ismini veren de ilk gitarist Peter Banks’tir. Tony Banks ile çok karıştırılır. Tony Banks piyano ve klavye çalar. Peter Banks ise gitaristtir. Gruptan ayrılana kadar, Steve Howe akustik ve klasik gitar doğaçlamalarını Peter Banks yapar.

‘Time And A Word’ albümünde gitar çalan Peter Banks’tir. Bir kaç yıl öncesinde tekrar yayınlana albüm kapağında Peter Banks yerine Steve Howe fotoğrafı vardır. Emi gibi bir oluşuma tekrar sinir olmak için başka bir sebep.

Sakalli olan Peter Banks

Ben karıştırmıştım yıllar önce. Tony Banks öldü diye haber yapmışlardı. Ben de yöneticisi olduğum fb sayfasında paylaşayım dedim. Meğerse ölen YES’in kurucularından Peter Banks’miş. Hemen gönderiyi kaldırdım. Peter Banks üzerine başka bir gönderi hazırlayıp, onu paylaştım. Hani benim gibi biri hatırlayamaz, unutabilir de, ama koca şirket gidipte yeniden basılan albüm kapağına Peter Banks yerine Steve Howe resmi koyarsa, ne denir. Cehalet mi, terbiyesizlik mi. Tercih sizin.

YES’i dinlemeye alışmam zor oldu. Ancak hatırladığım 2003 yılında bir kitap-müzik marketinde 1 liradan satılan cd’lere bakarken iki tane YES cd’sine denk gelmiştim. İsmini sadece duymuştum. Rock grubudur, dinlenir bu diyerek iki albüm cd’sini de aldım. Yanlarına da bir Miles Davis, bir Chopen, bir de çaykovski cd’si aldım. Eve dönüp dinlemeye başlayınca hepsini bir kenara bıraktım. Çaykovski’yi sadece rahatla dinleyebildim.

Şimdi Çaykovski dinlemiyorum. Sevmediğimden değil, O’na sıra gelmiyor. YES yada Miles Davis daha ön planda.

‘Time And A Word’ albümü ilk albümü gibi 60’ların beat-rock tarzı müziğinin üzerine yazılmış parçalar gibi duruyor. Ancak Chris Squire ve Bill Bruford bu tarzı çalmamakta ısrarlı. Bill Bruford’un caz ritimlerini kullanması, Chris Squire’ın parçanın herhangi bir yerinde zıplayarak bas çalması daha sonradan oluşacak YES’in müzikal yapısına yaklaştıran hareketler. Tony Kaye’in Org’unu da unutmamak gerek. Kendi döneminin akranlarından çok daha fazla enerjik ve saykodelik müziğin dışına çıkan temaları var. Yani, sonuç olarak albüm yine sıradışı parçaların olduğu  bir YES albümü.

Ara yapıp değinmek gerek. Orkestra düzenlemesi sanki daha sonradan eklenmiş gibi iğreti duruyor. Az biraz sırıtıyor. Ama bunu da YES’in müziğinin olgunlaşmaya başladığı dönemde bir deneysel proje olarak algılamak gerek.

Albüm içinde öne çıkan parçalar var. Dinledikten sonra tekrar rahatlıkla hatırlanabilinecek parçalar. İlki ‘Everydays’ parçası. Yaylılarla başlıyor parça. Bill Bruford ne kadar yetenekli bir davulcu olduğunu belli ediyor. Caz davul ritmi üzerinde Peter Banks’in bluesvari bir gitar solosu. Tabii ki Jon Anderson’un mükemmel vokalini unutmamak gerek.

‘The Prophet’ girişinde Tony Kaye org ile ve orkestra yardımıyla antik çağın ilahilerini yorumluyor sanki. Jon Anderson vokali her zaman olduğu gibi bu tarz parçalarda eksik yönleri kapatıyor. Jon Anderson vokali hatırına dinlenir.

‘Astral Traveller’ senfonik progresif rock örneğinin hakkını veriyor. Tony Kaye org’u ve Peter Banks’in ona melodik olarak eşlik etmesi, akılda kalmasına sebep oluyor. Sonra ki yıllarda da ‘Astral Traveller’ parçası YES’in klasik parçalarını çaldıkları konserlerde yer ediyor.  Tabii bu konserlerde Peter Banks yerine Steve Howe var.

Son olarak; albüme ismini veren ‘Time and a Word’ parçası. Jon Anderson bence albümü ve grubu tek başına götürüyor. Vokalde ki müziğin bütününe olan hakimiyeti YES hayranlarınca niçin çok önemsendiğini de bu parçada da görebilirsiniz. ‘Time and a Word’ parçası bana her zaman ‘Relayer’ ve ‘Going For The One’ albümlerini hatırlatıyor.

‘Time and a Word’ albümü bir başyapıt değildir. YES’in temel olarak kullandığı müzik türlerinin harmanlandığı güzel bir albümdür. Aynı zaman da Bill Bruford’un erken dönem davulculuğunu görmek isteyenler içinde güzel bir çalışma. Bill Bruford profesyonel olarak ilk YES grubunda çalmıştır. YES grubunda çalıpta boşta kalan müzisyen görmedim. Peter Banks YES’ten ayrılınca İngiliz progresif rock gruplarından Flesh grubunda çalmaya başlar.

1. No Opportunity Necessary, No Experience Needed (4:47)
2. Then (5:42)
3. Everydays (6:05)
4. Sweet Dreams (3:48)
5. The Prophet (6:32)
6. Clear Days (2:04)
7. Astral Traveller (5:50)
8. Time and a Word (4:31)
- John Anderson / Vokal, Perküsyon
- Peter Banks / Elektrik & Akustik Gitar, Vokal
- Tony Kaye / Piyano, Hammond Organ
- Chris Squire / Bas Vokal, Vokal
- Bill Bruford / Davul, Perküsyon

Konuk Müzisyenler:
- David Foster / Akustik Gitar (8), Vokal (4,11)
- Tony Cox / Orkestra Düzenlemeleri