Bu Blogda Ara

3 Aralık 2018 Pazartesi

Türkiye'de çıkan en iyi progresif rock albümleri - Best of prog rock in Turkey

Bloglarda yada kurulan fan sitelerinde genelde yapılan ilk işlerden biri dinlenilebilecek listelerdir. Hatta listenin başında nasıl dinlenilmesi gerektiğine dair kısa yada uzun yazılar da bulunur. Genel olarak bu tarz liste hazırlamanın amacı müziğe belli bir yerden yönlendirilmesidir. Şimdiye kadar hiç öyle bir amacım olmadı. Açtığım bu blogda sadece bir kez liste hazırlamıştım. O listede sadece bilinen daha doğrusu ezberlediğim albümlerdi. Herhangi bir amaçla o listeyi hazırlamadım.

Yaptığım bu listede Türkiye'de bilinen yada az bilinen progresif rock'a uygun albümleri birarada tutmak içindi. Bahsettiğim site ve bloglardaki gibi herhangi bir amacım yoktu. Buradaki her albüme akılda kalıcı, kısa açıklamalar ekledim.

Türkiye'de yapılan progresif rock bu listeden ibaret değil. Muhtemeldir ki bu listede olabilecek bir çok grup ve albüm vardır. Umarım listeyi gören, ulaşan yerli yabancı kişilere az biraz yardımı dokunur.


İhtiyaç Molası – Milad 1999

Bu albümü vede grubu en sona bıraktım çünkü diğer albümleri sık sık olmasa da dinliyordum. İhtiyaç Molası'nı da en son 2 yıl önce son albümleri çıktığında dinlemiştim. O yüzden tamamen albümü dinleyeyim diye en sona bıraktım. İhtiyaç Molası Çanakkale çıkışlı bir grup, adlarını da Çanakkale-İstanbul arası gidiş gelişlerde verilen moladan koymuşlar. Grubun müziğin belirli bir formu yok. Doğaçlamalar üzerinden parçalar oluşturulmuş. Özellikle keman ve klavye bana klasik türk müziğini anımsatıyor. Dinlenilmesi, bilinmesi gereken bir grup.  


Mazhar & Fuat – Türküz Türkü Çağırırız 1973 

Türküz türkü (türk'e ait) söyleriz. Sosyal medyada çokça esprisi yapılan türk'ü çağırmak değildir. Çağırmak, şarkı söylemek anlamındadır. Türkü de türk'e ait demek. Albüm Aşık Veysel'in en bilinen türkülerinden olan 'Türküz türkü çağırırız' yeniden yorumlayarak oluşturulmuştur. Albümdeki parçaların çoğu günümüzde herkes tarafından ezbere bilinmektedir. Akustik atmosfer, saykodelik ve folk ezgiler ile öyle güzel uyum sağlıyor ki, albümü eşsiz kılıyor. Ki zaten Mazhar ve Fuat aynı atmosferi bir daha yakalayamadılar. Benim için Türk rock müziğinin hem müzikal atmosferi hem de yılına göre kayıt kalitesini düşünürsek gelmiş geçmiş en iyi albümlerden. 


Mozaik – Ardından 1985

Listedeki belki de tek avrupa-i müzik yapan grup, mozaik'tir. Buradaki kastım, listedeki grupların ve albümlerin büyük çoğunluğu bir şekilde anadolu yada türk müziğinden esintiler taşır, ancak Mozaik'de bu durum yok denecek kadar azdır. Mozaik, 70'ler avrupa merkezli progresif rock'ını günün Türkiye şartlarında ve 80'lerinde devam ettirmeye çalışmışlardır. 90 sonrası grup dağılmış olsa da, grup üyelerinin bir çoğu müziğe devam etmişlerdir. Mozaik'i dinlemek, yaptıkları müziği anlamak için 'Ardından' albümünden 'Hareket Etmeyelim' yeterlidir.  


Barış Manço & Kurtulan Express – Yeni Bir Gün 1979

Türk rock müziğinin en verimli dönemi kuşkusuz 70'ler. Ancak o dönemin kötü tarafı, 60'lar sonu 70'ler başında ülkede varolan aranjman parçalar üretimi; yani avrupa'da popülerleşen, özellikle fransa ve italya, parçalara türkçe sözler yazıp plak yapmak. 70'lerin ortalarında aranjman işlerinden vazgeçilmesi türk rock gruplarının müzikal başarısıdır. Daha sonra ise türk popu kendi ülkesinin değerlerine döndü. Karşılarında da yine türk halk ezgilerini müziklerine katan Barış Manço, Moğollar, Cem Karaca gibi isimleri buldular. Barış Manço, önceki yıllarda olduğu gibi bu yıllarda da türk pop müziğine yön vermeye devam etti. '2023' albümü bunun ilk örneğidir. 'Yeni Bir gün' ise Türkiye'de yapılan rock müziğin zirve albümlerindendir. 


Moğollar – Danses Et Rythmes De La Turquie D'Hier A Aujourd'hui – Anadolu Pop 1971

Anadolu rock yada pop'un isim babası, Moğollar kurucusu Murat Ses'e aittir. Dolayısıyla Moğollar grubunu Anadolu Rock'ın isim babası sayabiliriz. 70'li yıllarda grup üyeleri çoğu kez değişmiş olsa da, kendi albümlerinde kendi çizgilerini koruyup devam etmişlerdir. 80'lerde ise Cahit Berkay'ın yaptığı bir çok parça Moğollar'ınmış gibi bilinse de, Moğollar'ın değildir. 90'larda Moğollar adıyla tekrar müziğe dönseler de, 70'lerin müzikal duygusundan çok farklıdır. Türkiye'de 'Anadolu Pop' diye bilinen albüm fransa'da yayınlandı ve aynı yıl Pink Floyd'un da ödül aldığı yerden bir ödül aldı. Albüm Anadolu rock'ın başlangıcı olarak alınsa tam yerini bulur. 


Cem Karaca & Edirdahan – Safinaz 1978  

Edirdahan grubu kendi arasında öyle güzel bir atmosfer yakalamıştı ki, benim için şimdiye kadar kurulan en iyi gruptur. Daha önce bir çok grupla birlikte çalışan Cem Karaca'nın önderliğinde kurulan grubun tek albümleri 1978 yılında çıkan 'Safinaz''dır. Grup ertesi yıl İngiltere'de Pink Floyd'ın ardından konsere çıkmıştır. 'Safinaz' albümü ise iki uzun parça ve bir kısa parçadan oluşur. Uzun parçalar şiir üzerinden okunur ki; daha önce yapılmamıştır.  Daha sonra da yapılmamıştır. Şiir odaklı parçalar ve koca bir orkestrayı aratmayacak Edirdahan grubu, türk rock müzik tarihine damga vurmuştur. 


Erkin Koray – Elektronik Türküler 1973

Türkiye'de arabeskin babası Orhan Gencebay ise, rock müziğin babası da Erkin Koray'dır. Ancak bu babalık sözde değildir. 60'larda yaptığı şarkılar dönemin bir çok grubuna örnek olmuştur. Aynı durum 70'ler ve 80'ler dönemi için de geçerlidir. Erkin Koray albümleriyle değil de, parçalarıyla anımsanır, 10'larca parçası da ezbere bilinir. Erkin Koray, 1960'ların sonlarında Moğollar'la başlayan halk müziklerini rock formunda çalma işine O'da dahil oldu. Anadolu rock denince Moğollarla birlikte anılması, bilinmesi gereken ilk isimlerden. 'Elektronik Türküler' ise albüm bazında Erkin Koray'ın en başarılı dönemi. Albümde davul çalan, aynı zamanda yeraltı dörtlüsü'nün üyesi Sedat Avcı, bir kaç yıl sonra Hardal adında bir grup kurup iki tane muhteşem albüm yapacaktır. 'Elektronik Türküler' albümü ise Türk progresif rock denince akla gelen ilk albümlerden olacaktır. 'Türkü' adlı albümün son parçası bir başyapıttır.  


Mehmet Ozan - İstanbul Express  1979 

Mehmet Ozan, Türkiye'de pek bilinmeyen değil, hiç bilinmeyen isimlerden. Danimarka'da Danimarkalılarla kurduğu grupta, Türk ve balkan halk müziklerini caz haline getirerek müzik yapmıştır. Uzun yıllar sonra yine kendisinin youtube'ye video yüklemesi ve müzik bloglarında paylaşım yapmasıyla az biraz tanınır olmuştur. Benimde tanımam prognotfrog'un 2008 yada 2009'da blog'a koydukları video yüzündendir. 'İstanbul Express' adlı ilk albümü de Mehmet Ozan'ın tanınması için en iyisidir.   


21. Peron – 21. Peron 1975

Türk rock müziğinin hazinelerinden. İzmirli bir grup gencin kendi imkanlarıyla yaptıkları müziğe az biraz kıymet verilseydi, şimdi bir moğollarımız değil, iki tane olurdu. Halk ezgilerini müziklerine o kadar ustaca yerleştirmişler ki, her dinlendiğinde hayran olmamak mümkün değil. 


Nemrud – Nemrud 2016 

Grup kurucusu Mert Göçay'ı ilk olarak Eloy grubunun gitaristi Frank Bornemann ile yaptığı röportajdan isim olarak tanımıştım. Daha sonra Facebook sitesinde karşılaşmıştık. Bir süre sohbetimiz de olmuştu. Nemrud grubunu ilk albümleri çıkmadan önce Mert'den öğrenmiştim. Nemrud ilk albümünü çıkardığı anda hem yurtiçinde hem yurtdışında aynı anda tanınmaya, sevilmeye ve takdir edilmeye başlandı. Çok geçmeden ikinci albümlerini de yaptılar. Ancak ilk albümlerindeki 60'lar sonu saykodelik karanlığını artık pek kaldıramadığım için ısınamamıştım. 2016 yılındaki son albümlerinde ise klavye'nin yoğun olarak hissettirilmesi ile ülkeden çıkan en iyi işlerden biri olduğuna karar verdim. Hatta bu listenin ilk sırasına bile yerleşebilir. 


Fenomen – Fenomen 2006

Nemrud grubuna konuk olarak katılıp daha sonra ise grubun üyelerinden farksız bir şekilde albümlerde yer alan klavyeci Mert Topel'in 10 küsür yıl önce emeğinin geçtiği albüm. Türkiye'de yapılan rock ve caz müziklerinin bağıntısız olması bu albümü biraz özel kılıyor. Çünkü caz ve rock'ı bu ülkede buluşturabilen müzisyen yada gruplar çok ama çok az. Fenomen grubu bu konuyu kapatmıyor tam tersine caz ve rock'ın Türkiye'de birarada çalınabileceğini gösteren bir kapı açıyor. 


Gevende - Kirinardi 2017 

2000'lerin ortalarında müzik yapmaya başlayan Gevende, hiç ülkeyle alakası olmayan melodilere, ritimlere ve müzik anlayışına sahip. İlk iki albümlerinde ki halk müziğini geçen yıl çıkardıkları albümle geride bıraktılar. 'Kirinardi' albümü ise progresif rock'ın efsanelerinden Pink Floyd, King Crimson gibi grupları hissettiriyor. Müzik kalitesini her albümde daha da yükselten Gevende şimdiye kadar en iyi gruplardan biri değil, aynı zamanda önümüzdeki yıllarda da türk progresif rock'ı denince akla ilk gelecek olanlardan.    


Pentagram – Unspoken 2001

Pentagram kimine göre türk rock ve metal müziğinin medar-ı iftiharıdır, bana göre ise değildir. Pentagram grubu da 70'lerdeki grupların yaptığı yada izlediği gibi ilk önce dünyayı takip etmişler sonrasında içinde yaşadıkları toplumun müzikal değerlerini kendi müziklerine katarak Unspoken albümünü ortaya çıkarmışlardır. Benim için Barış Manço'nun 2023'ü neyse Pentagram'ın Unspoken albümü de öyledir. Heavy Metal ile başladıkları müziğe ülkenin gerçeklerini (Ümit Yılbar) dikkate alarak devam etmeleri sonucu ülkeyi birleştirici olarak gördükleri efsaneleşmiş 'Anatolia' albümünü çıkardılar. Bir sonraki albümleri de 2001'de 'Unspoken' oldu.


Asia Minor – Between Flesh And Divine 1980

İki Türk ve iki Fransız tarafından kurulmuş, 70'ler sonu ve 80'lerde müzik yapmış bir grup.  Çıkardıkları albümlerde her  iki kültüründe yeri yok denecek kadar azdır, hatta yoktur. Yani ne Fransız ne de Türk kültürü etkisi vardır. Özellikle 70'lerin senfonik rock müziğinin ve seslerinin izlerini albümlerinde rahatlıkla görülebilir. Müzikalite açısından Camel, Caravan, Kaipa gibi grupları anımsatır. Grup üyesi Eril Tekeli günümüzde Türkiye'de müzik yapmaya devam etmektedir. 


Siddhartha – Siddhartha 1998

Türkiye'de yapılan saykodelik rock müzik genel olarak 70'lere öykünme içerir. 70'lerin Anadolu rock grupları gibi halk müziklerini alırlar albümlerine, hatta çoğu zaman aynı parçaları, buna göre müzik yaparlar. Ne kadar saykodelik oldukları tartışılır tabi. Siddhartha ise sadece 90'larda varolmuş ve yaptıkları 1 saatin üzerinde olan albümle Türkiye'deki bu anlayışı değiştirmiştir. Ancak takipçileri pek olmamıştır. Nekropsi, Nemrud, Gevende gibi kendilerine özgü müzik anlayışı ortaya koymuşlardır. Günümüzde varlığını devam ettirmese de Türk prog müziği denince aklıma ilk gelen gruplardan. Pink Floyd, Hawkwind, Eloy, Far East Family Band gibi saykodelik rock akımının öncülerinden fazlaca esinlenmişlerdir.  


Nekropsi – Mi Kubbesi 1996

Kendilerine has müzik anlayışlarıyla takdir-e şayan'ın ötesinde bir grup. 90'lı yıllardan günümüze fazla albüm yapmamış olsalar bile müzik üretmeye devam ediyorlar. Müziklerinde elektronik müziğin alman ekolü ve 70'lerin saykodelik havası ağır basıyor. Elbette ki bilinmesi gereken ilk albümü de Mi Kubbesi. 


Labirent – Çağın Harikası 1997 

Rock dünyasında sesini çok az duyurmuş yada duyuramamış Ankara'lı progresif rock grubu. 90'lı yıllarda Gazi üniversitesinin senfoni orkestrasıyla olan konseri TRT'de konseri yayımlanan, yazdıkları savaş ve emperyalizm karşıtı parçalarla klipler yapan bir grup. Çağın Harikası Avrupa parçası duruşuyla Pink Floyd'a selam yollar nitelikte.


Hayvanlar Alemi - Twisted Souvenirs 2014

Bu listeyi hazırlamama neden olan grup ve albümü. 
2000'lerin ortalarından itibaren başladıkları albümlere sessiz sedasız yenilerini eklemeye devam ediyorlar. İlk çıkardıkları albümden itibaren takip etmeye çalışdığım için, müziklerindeki değişimi az çok farkedebiliyorum. Bu albümlerinde de krautrock'ın efsane gruplarından Can'dan esinlenmeler var. Özellikle avantgard havası ve folkik yapısıyla Can'ın izdüşümü gibi. 


Hardal – Nasıl ? Ne Zaman ? 1980 

Türkiye'de kurulmuş en iyi grupların başında gelen Yeraltı Dörtlüsü'nden Sedat Avcı ve Aydın Şencan'ın öncülüğünde kurulmuştur. 70'ler denince akla gelen türk rock müziğinden bir hayli farklı müzikler ortaya çıkarmışlardır. Özellikle 70'lerde İngiltere'de ve Almanya'da komunler halinde yaşayan insanların gittikleri mekanlarda amatör ruhla (amatörü kötü anlamda kullanmıyorum, bahsettiğim gruplar Birth Control, Ramses, T2 gibi gruplar) çalan gruplara benzer bir atmosfere sahiptir. Hardal anaakım rock ekolünden yaptığı albümlerle Türkiye'de özellikle bilinmesi gruplardan. 


Can Atilla – Ave 1999

Genel olarak dizi ve film müzikleri sayesinde tanınsa da Türkiye'de yaratıcılık anlamında en iyi müzisyenlerin başında olan biri. Elektronik müziğin Alman ekolünden gelen Can Atilla, 90'larda çıkardığı albümlerle elektronik müziğe olan hakimiyetini fazlasıyla gösterdi. 'Ave' albümü ise esin kaynağı olarak gördüğü Alman elektronik müzik devlerini yad eder nitelikte. 

4 yorum:

  1. çok teşekkürler, sayenizde birbirinden çok değerli grup, ses tanımış oldum.

    YanıtlaSil
  2. Ben de teşekkür ederim mesajınız için. Bildiklerimden öğrendiklerilerimden paylaşmaya çalışıyorum insanlarla.

    YanıtlaSil
  3. https://www.youtube.com/playlist?list=PLLgxKS1ubCncpnsqHkfwBBniN1DA0MXIA

    Türkiye'de yayınlanan ilk prog rock albümlerinden'dir.

    https://www.youtube.com/playlist?list=PLLgxKS1ubCncpnsqHkfwBBniN1DA0MXIA

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu listede yer almasını isterdik. Sevgiler

      Sil

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.