Area - Arbeit Macht Frei 1973

Arbeit Macht Frei

Almanca sözün Türkçe karşılığı 'Çalışmak özgürleştirir'.  Nazilerin yahudileri toplama ve çalışma kamplarında hem güdülemek için hem de küçük düşürmek için kullandıkları slogan.

İtalyan progresif rock geleneğinin en önemli gruplarından biri olan Area grubu da ilk çıkardıkları albümde bu slogan'ı kullandılar. Albüm içinde Arbeit Macht Frei sloganın parçası var. Area grubu, klasik İtalyan progresif rock grupları gibi orkestral senfoni ve caz müziği ağırlığını yerine, folk, avant-garde ve caz temelli müzik üzerinden albümler yaptılar. İlk albümü olan 'Arbeit Macht Frei' albümü de içinde caz, avant-garde, saykodelik, folk, caz-rock gibi bir çok tür barındırır.

Area grubu hakkında aklıma gelen ilk şey sanırım yunan asıllı vokalinin sert ve güçlü sesi. Hem bu albümde hem sonrasındaki albümlerinden Demetrio Stratos'un güçlü sesi grubunun en önemli yanlarından biri. Tabi hatırlanması gereken sadece Demetrio değil. Area grubunun yaptığı müziğin en az Mahavishnu Orkestra, Herbie Hancock gibi döneminin caz-füzyon müziğinin kalitesinde oluşu da unutulmamalı.

Saksafon kullanımı King Crimson'ın ilk albümünde yer alan Ian Mc'Donald'ın stiline benzer oluşu, Area'nın King Crimson müziği felsefesine az çok ta olsa yaklaştırıyor. Area King Crimson'a göre bir hayli caz düzeninde kalıyor, hepsi bu.

Luglio, Agosto, Settembre; Temmuz, Ağustos, Eylül. Parçanın girişinde bir arab kadın şiiri ile başlar. Sonrasında müzik çalmaya başlar. Doğu akdeniz halk müziğini (Yunan, Türk, Arap ve hatta İtalyan) rahatlıkla görebilirsiniz. Özellikle Yunan-Türk-Balkan ortak ezgilerini de yansıtınca dinleyen bana ve bir çok Türk'e çok da yabancı gelmez parça. Muhtemelen Demetrio ve Area parçayı yazarlarken bu ezgileri  parçada kullandılar. Parça 1972 münih olimpiyatlarında ki terör saldırısı anısına yazıldı. Parçanın girişinde ki şiir münih'te gerçekleştirilen terör eylemi üzerine okunur. 'Silahlarınızı unutun ve barış içinde yaşayın'.

Arbeti Macht Frei, albümde ki favori parçam olduğu kadar, Area'nın tüm albümlerinin içinde en sevdiğim parçaların başında gelir. 8 dakikalık parça perküsyon tınılarıyla başlar. Hani denir ya, inceden gör diye, perküsyonit'te hem zillerle hem davulları inceden seri bir şekilde çalarak görüyor. Bas gitar, synth, flüt ve sonrasında giren elektrik piyano bir süre devam ediyor. Saksafon çalmaya başladıktan kısa bir süre sonra bir rio (bayram) havasına dönüyor. Demetrio'ya gelmeden bas gitar ve saksafon öncülüğünde parça caz-rock'a tamamen kaymış oluyor. Demetrio söylemeye başladıktan sonra belki de dinleyebileceğiniz en iyi caz-rock yada caz-füzyon parçalarından biri haline geliyor. Şarkı sözlerinin ana teması 'Hitler gibi egoları yüksek olanların (kendilerini dev aynasında görenlerin) size yaptıklarını asla unutmayın'. Solo gitar ve saksafon solo'nun yanyana, aynı anda çalınışı başka bir caz rock parçasından daha fazla haz veremez.

Consapevolezza; Biliyorsun! İlk iki parçaya göre daha çok saykodelik öğeler barındırıyor. Giriş kısmı tekrarlanan (crossover) gitar dinleyene daha çok saykodelik rock dönemini hatırlatıyor. Saykodelik caz-rock diyerek daha uzatabiliriz müziğin tanımını. Parçanın sonuna doğru yavaş yavaş çalınan, hiç abartıya kaçmayan çok güzel bir saksafon solo var.

Le Labbra Del Tempo; Zamanın Dudağı. Saksafon ile klasik caz'dan gelme bir giriş. Serbest caz (free jazz) özellikleri daha yoğun bir hal alıyor. Evet, albümde en çok bu parça da perküsyon'u sevdim. Parçanın bütünü boyunca Demetrio'nun hemen arkasında, kendisini fazlasıyla hissettirerek çalıyor. Rock magazin dünyası ağırlıklı olarak Batı Avrupa ve Amerika merkezli olunca, yapılan en iyi gitaristler, en iyi davulcular anketlerinin benim için pek de bir değeri olmuyor. Kendim dinleyim kendi kendime anket yapmayı tercih ederim. Bu parçada ki perküsyoncu Giulio Capiozzo'yu da anket yapmaya kalkarsam kesinlikle hatırlamam gerek.

240 Chilometri Da Smirne, İzmir'den 240 kilometre'de muhtemelen Atina vardı. Acaba Demetrio'da memleketine özlem adı altında mı bu parçaya ortak oldu. Olasılık dahilindedir. Parça klasikleşmiş saykodelik dönemin müziğiyle başlıyor. Gianpaolo'nun solo gitar'ını dinlemeye başlayınca daha iyi anlamaya başlıyorsunuz. Şöyle söylesek daha yerinde bile olur. 1970 yıl öncesi saykodelik rock yapan Pink Floyd müziğinin caz olarak çalınmış hali gibi. Arka plandan gelen hayaletimsi sesler ve Demetrio'nun titrek sesi 'Ummagumma' albümünü hatırlatıyor.

L'Abbattimento Dello Zeppelin, belki anlamı 'Zeplin tarafından parçalanmak' olabilir. Progresif rock'ın ve caz-füzyon'un başyapıtlardan biri sayılan 'Arbeit Macht Frei' albümüne yakışır son. Parçanın içinde çok güzel bir bas gitar solosu var. Bas gitarist Patrick Djivas daha sonra başka bir İtalyan progresif rock devi PFM grubunda müzisyenliğine devam ediyor. Parça da bas gitar solosunun üzerine bir de elektrik gitar ve caz piyano'su soloları var. Belki de albümde en iyi caz-füzyon görünümlü parça.

Son olarak hatırlatmakta yarar var. Demetrio modellik (kendisi David Gilmour kadar yakışıklıdır) için gittiği Amerika'da lösemi'den öldükten sonra İtalyan progresif rock'ın devlerinden Banco Del Mutuo Soccorso grubunun bir albümünde o'ndan bahsettiği, hatta Demetrio'ya adadığı bilgisi var. En azından ben söylettilerden biliyorum.

Area politik bir gruptur.

1. Luglio, Agosto, Settembre (Nero) (4.27)
2. Arbeit Macht Frei (8.00)
3. Consapevolezza (6.09)
4. Le Labbra Del Tempo (6.00)
5. 240 Chilometri Da Smirne (5.52)
6. L'Abbattimento Dello Zeppelin (5.26)

Süre : 35.54

Demetrio Stratos / Vokal, Organ, Çelik Davul
Gianpaolo Tofani / Solo Gitar, VCS-3 Synth (ses düzenleyicisi)
Patrizio Fariselli / Piyano, Elektrik Piyano
Victor Edouard (Eddie) Busnello / Saksafon, Bas Klarnet, Flüt
Patrick Djivas / Bas Gitar, İkili Bas
Giulio Capiozzo / Davul, Perküsyon