Jaki Liebezeit

Dün Jaki Liebezeit öldü. Tabi internetteki sosyal ağlarda onu hatırlayanlar yok denecek kadar azdı. Avrupa'da ki bir çok rock müzik siteleri hatırlamıştı. Bizde ise bir kaç plakçı ve bir kaç grup haricinde hatırlayan yoktu. Bir de tabi Can hayranları var. Halbuki günümüzün bir çok rock müzik türünün temellerini atan bir grup, Can. Yazık!

Can grubunun isminin açılımı, Cannibalism, Anarchism, Nihilism. 1968 yılında başladıkları rock müzik krautrock (lahana rock) olarak tanımlandı. Aslında ana akım krautrock gruplarından biraz farklıydı ortaya çıkan müzik. Krautrock daha çok enstrüman doğaçlamalarına sahip iken, Can'ın müziklerin bu doğaçlamalardan biraz uzakta. Minimalist, saykodelik, caz ve elektronik yapısıyla Can grubu benim için avant-garde türüne daha yakın. Yani öncü müzik.

Can grubunu ilk kez 2001 yapımı 'Baader' filminde duymuştum. Can grubu olduğunu bilmeyerek o filmi kaç kez izlediğimi hatırlamıyorum. İnternet üzerinden bulunması da bir hayli zordur o filmi. 'Ege Bamyası' albümünün yazısında da belirtmiştim. Filmin sonunu açıp, Can'ın olduğunu çok daha sonra öğrendiğim 'Sing Swang Song' parçasını içtiğim içkiyle az dinlememişimdir. 'Ege Bamyası' albümünü ilk dinlediğimde de hazine bulmuş gibi sevinmiştim, 2006 yılında. 'Sing Swan Song' parçası hala Can'ın en sevdiğim parçalarından birisidir.

Can grubu için günümüz rock müziğinin temellerinden birisidir, dedim. Post rock ve Math rock gibi türlerinin temel aldığı gruplardan birisidir. Döneminin bir çok grubu Can'ın yaptığı müzikten  esinlenmeler yaşamıştır. Bunlardan birisi geçen yıl ölen, (pek sevmem) David Bowie'dir. Yine 2000'lerin başında Radiohead, verdikleri konserlerde kullandıkları enstrümanlar üzerinde doğaçlama yaparken öykündüğü, örnek aldığı gruplardandır, Can. 'Tago Mago' ve 'Ege Bamyası' albümlerinin konserlerinde bunu rahatlıkla görebilirsiniz.

Jaki Liebezeit, grupta Irmin Schmidt ve Holger Czukay kadar ön planda olmasa da, çalmış olduğu davul stiliyle Can'ın müziğinde çok önemlidir. Ortadoğu vurmalı çalgı (türk, iran, arap) ritimlerini deneysel tarzda çalarak gruptaki herkes kadar katkı sağlamıştır. Bazı parçalar ise tamamen davul'un öncülüğündedir.

Hem Can grubu hem de Jaki Liebezeit'ın rock müziğine katkılarını asla unutamam. Benim için Can, Rock sözcüğündeki C gibidir. Jaki Liebezeit, 1938'de doğdu, 2017'de öldü. Yaşamının 50 yılı rock müzik için geçti. Düne kadar yaşayan birkaç efsane davulcudan birisiydi.

Kendisi dün bedenen ölmüştür belki ama Rock müziğe verdiği ruhu ile yaşamaya devam edecektir.